Đá khô là dạng rắn của CO2 và được sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau. Trong công nghiệp, đá khô thường được sử dụng trong vệ sinh công nghiệp, bảo quản các loại thực phẩm, thuốc đông lạnh.
Bên cạnh đó, đá khô còn được sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta như tạo hiệu ứng đặc biệt trong phim, thoát nước từ tàu chìm,…
Đá khô có thể được sản xuất theo nhiều cách khác nhau, nhưng phương pháp phổ biến nhất là sử dụng máy làm đá khô để sản xuất đá khô sạch và chất lượng. Hãy cùng tìm hiểu thông tin về đá khô trong bài viết này.
Đá khô CO2 là gì ?
Như đã đề cập ở trên, đá khô là dạng rắn của khí cacbonic (CO2). Nước đá bình thường (nước đóng băng) được tạo thành từ các cấu trúc tinh thể lục giác, nhưng vì nhiệt độ của đá khô CO2 rất lạnh (-78,5 độ C), các phân tử của CO2 bị khóa ở dạng đặc hơn, giống như các tinh thể trong bông tuyết.
Đá khô sẽ không tan chảy ở áp suất thường mà sẽ chuyển thành thể khí ở -78,5 độ C
CO2 không có trạng thái lỏng ở áp suất khí quyển, vì vậy chất này hình thành ở thể rắn chất rắn mặc dù bản chất thực sự CO2 vẫn là khí.
Đá khô được tạo ra bằng cách hóa lỏng carbon dioxide và bơm vào bể chứa. Tại đây, CO2 được đông đặc ở nhiệt độ -109 độ F và biến thành thể rắn
Đá khô CO2 cực kì lý tưởng để có thể được sử dụng trong các ứng dụng khác nhau như vệ sinh công nghiệp, bảo quản thức ăn, và nhiều ứng dụng khác nhau trong cuộc sống.
Cách sản xuất đá khô CO2
Có nhiều phương pháp khác nhau để biến carbon dioxide thành thể rắn, nhưng phổ biến nhất là quá trình ‘hấp phụ xoay áp’. Phương pháp này sử dụng CO2 áp suất thấp đã được lọc hết chất lỏng và tạp chất nên rất sạch. Điều này sẽ giúp tiết kiệm thời gian và công sức cho người sản xuất.
Giai đoạn đầu tiên được gọi là quá trình loại bỏ tạp chất của CO2. Sau đó, khí CO2 tinh khiết được đi qua một rây phân tử được gọi là chất hấp phụ, nơi mà nhiệt độ của khí CO2 sẽ được giảm xuống chỉ còn khoảng -109,3 ° F / -78,5 ° C.
Khí còn lại sau đó sẽ được đi qua một quá trình phân loại khác, nơi áp suất của khí này được tăng lên khoảng 4 tấn trên mỗi 6,45 cm vuông và điều này làm cho CO2 tinh khiết trong chất hấp phụ thăng hoa (chuyển từ thể rắn thành khí).
Quá trình này được cho là đoạn nhiệt bởi vì không có nhiệt (năng lượng) từ bên ngoài có thể thâm nhập vào.
Cuối cùng, đá khô được thu thập trong một phòng lạnh và được bảo quản ở nhiệt độ khoảng -78,5 độ C.
Tóm lại, để sản xuất đá khô CO2, người ta sẽ bơm CO2 dạng khí vào một bể chứa. Tại bể chứa này, khí CO2 sẽ được đông đặc lại ở nhiệt độ -109 độ F/-78,5 độ C và trở thành đá khô.
Tùy thuộc vào từng loại máy sản xuất đá khô CO2 mà khách hàng sử dụng, có thể sản xuất đá khô theo nhiều hình dạng, kích thước khác nhau như đá khô dạng khối, đá khô dạng viên.
Máy bắn đá khô CO2 của Specco2
Specco2 là đơn vị công ty độc quyền ở Việt Nam phân phối dòng máy bắn đá khô CO2 dòng Aero của thương hiệu Cold Jet. Chất lượng của máy nằm vào loại đẳng cấp thế giới, đảm bảo độ nguyên vẹn của đá khô và hiệu quả làm sạch ở mức tối đa.
Sản phẩm máy bắn đá khô CO2 của Specco2 nhận được rất nhiều phản hồi tích cực từ các khách hàng trên thị trường.
Máy bắn đá khô CO2 Aero® 40FP
Aero® 40FP là máy làm phun đá khô có áp suất trung bình với công nghệ hệ thống cấp liệu xuyên tâm.
Hệ thống này cho phép máy móc trơn tru, hiệu quả hơn để giảm mài mòn và kéo dài tuổi thọ máy.
Đặc biệt hơn nữa, hệ thống Performance SureFlow là một phương pháp hoàn toàn mới để vệ sinh bình nhiên liệu.
Trên thực tế, bạn có thể khởi động máy bằng phễu qua một ống dẫn dài 30m theo một quy trình khép kín.
Máy bắn đá khô CO2 Aero®40FP cung cấp khả năng làm sạch nhẹ nhàng ở mức 1,4kg/cm2.
Ngoài ra, chiếc máy này cũng bao gồm các phụ kiện như bộ điều chỉnh áp suất giúp người sử dụng có thể vệ sinh tốt hơn với điều kiện môi trường khác nhau

Một vài thông số kỹ thuật:
- Khối lượng: 115,6 kg
- Khối lượng đá khô có thể mang được: 18,14kg
- Áp suất đá khô bắn ra: 17,6 kg/cm2
Máy bắn đá khô CO2®80FP
Máy bắn đá khô CO2®80FP là một sản phẩn khác của Specco2.
Chiếc máy này là phiên bản nâng cấp của Aerp®40FP. Do đó, chiếc máy này sở hữu tất cả ưu điểm của phiên bản trước và một số tính năng mở rộng nhất định.
Đây là hệ thống phun đá khô, hiệu quả, mạnh mẽ và linh hoạt nhất trên thị trường hiện nay.
Một số ưu điểm nổi bật là động cơ nhỏ gọn giúp giảm tải trọng và đồng thời tiết kiệm điện năng tiêu thụ.
Chiếc máy này cũng bao gồm một roto nâng cao có chức năng cung cấp khả năng nổ không xung với khả năng kiểm soát tốc độ cấp liệu chính xác, mang lại kết quả sạch chưa từng có trong bất kỳ môi trường hay ứng dụng nào.

Thông số kỹ thuật của máy bắn đá khô Aero®80FP
- Khối lượng: 176 kg
- Khối lượng đá khô có thể mang theo: 36 kg
- Áp suất đá khô bắn ra: 21 kg/cm2
Một số lưu ý khi sản xuất đá khô CO2
Đá khô CO2 ở thể rắn sẽ rất lạnh và có nguy cơ cao làm bỏng da nếu không cẩn thận.
Do đó, công nhân phải đeo găng tay và kính bảo hộ khi sản xuất hoặc sử dụng đá khô.
Đá khô phải được bảo quan trong kho lạnh có hệ thống thông gió tốt do bản chất đây vẫn là CO2, nếu hít nhiều sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe.
Sự tích tụ áp suất này có thể tạo ra nguy cơ cháy nổ nếu không được kiểm soát
Ứng dụng của đá khô CO2 trong ngành công nghiệp
Trong công nghiệp, đá khô có thể được sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau
Vệ sinh thiết bị, máy móc bằng đá khô
Một công dụng phổ biến của đá khô chính là vệ sinh bề mặt máy móc, thiết bị. Bằng cách sử dụng máy bắn đá khô CO2, người ta sẽ loại bỏ các lớp sơn hoặc những vết rỉ sét một cách dễ dàng.
Cụ thể hơn, phương pháp vệ sinh bằng đá khô CO2 sẽ sử dụng các phân tử đá khô như một phương tiện tác động để loại bỏ các chất bám lên bề mặt máy móc, thiết bị.
Sau khi tác động trực tiếp đến bề mặt máy móc, phân tử đá khô sẽ ngay lập tức biến thành thể khí và không để lại bất kì dấu vết sau khi vệ sinh.
Phương pháp phun đá khô bằng CO2 được các kỹ sư ưa dùng hơn các phương pháp vệ sinh khác như bắn laser, phun cát hay sử dụng soda vì tính sự thân thiện với môi trường và độ hiệu quả tức thì.
Giải thích về cách vệ sinh bằng đá khô CO2
Về mặt vật lý
Khi quá trình vệ sinh diễn ra, tác động của đá khô lên bề mặt diễn ra rất nhanh và không để lại bất kì dấu vết nào. Máy móc sẽ trông như mới hoàn toàn.

Năng lượng vi nhiệt tỏa ra
Sự sốc nhiệt trên bề mặt thiết bị xảy ra khi nhiệt độ đạt tới ngưỡng 109 độ F, dẫn đến các vết nứt trên bề mặt. Thông qua những vết nứt này, hơi nóng sẽ tiếp xúc với đá khô đã bốc hơi để hấp thu nhiệt độ tối đa. Sự chênh lệch về nhiệt này sẽ giúp loại bỏ bụi bẩn trên bề mặt tỏa ra
Năng lượng thăng hoa
Nhiệt độ làm giãn nở khí carbon ở thể rắn và chuyển hóa chúng thành thể khí. Chỉ trong vòng vài phần nghìn giây, đá khô có thể nở ra gấp 800 lần. Sự giãn nở của khí làm cho chất bẩn rơi ra vì nó tạo ra nhiều vết nứt trên chất bẩn.
Tạo sao phương pháp bắn đá khô nên được ưu tiên trong vệ sinh công nghiệp
Phương pháp vệ sinh bằng đá khô và máy bắn đá khô nên được ưu tiên sử dụng trong công nghiệp hơn các phương pháp vệ sinh thông thường khác như vệ sinh bằng cát, tẩy rửa bằng soda vì phương pháp này không ảnh hưởng đến bề mặt của máy móc, thiết bị.
Một số ưu điểm mà máy bắn đá khô CO2 có thể mang lại:
- Không cần vệ sinh lại sau khi sử dụng máy bắn đá khô CO2
- Các kỹ sử không cần phải đợi máy bắn đá khô nguôi và khởi động lại
- Phương pháp làm sạch cực kì hiệu quả vì không còn hơi ẩm tụ lại
Ngoài hiệu quả cao và không có thời gian chết, phương pháp vệ sinh bằng đá khô cực kì thân thiện với môi trường. Điều này khiến cho máy phun đá khô CO2 trở thành một chiếc máy phù hợp trong nhiều ngành công nghiệp
Một số người sử dụng máy bắn đá khô CO2 để vệ sinh máy móc thiết bị, bảo dưỡng khuôn mẫu hay là bảo trì dây chuyền sản xuất.
Ứng dụng trong Y Tế
Đá khô được sử dụng rộng rãi trong ngành y tế. Lấy ví dụ về da liễu. Trong da liễu, carbon dioxide được ưu tiên hơn nitơ lỏng cho nhiều khuyết điểm trên da và các cuộc phẫu thuật nhỏ như tẩy nốt ruồi và mụn cóc.
Đá khô khá tiện lợi khi có thể bảo quản những thứ như nội tạng, vật tư y tế và các mẫu thử nghiệm ở nhiệt độ thậm chí còn mát hơn. Một trong những điều tuyệt vời nhất của đá khô là nó bay hơi, nghĩa là bạn sẽ không thấy cặn nước còn sót lại.
Đôi lúc, đá khô còn được sử dụng bảo quản sản phẩm khi vận chuyển dược phẩm
Áp dụng trong ngành thực phẩm
Việc chuẩn bị và bảo quản thực phẩm đòi hỏi những quy định nghiêm ngặt, và đó là lý do tại sao đá khô đã và đang đóng một vai trò quan trọng trong các bếp ăn thương mại, nhà hàng và siêu thị.
Khi sử dụng máy bắn đá khô để vệ sinh máy móc sản xuất, chế biến thực phẩm, nguyên liệu này cũng giúp loại bỏ vi khuẩn nấm mốc. Bằng cách loại bỏ vi khuẩn, đá khô ngăn ngừa các phản ứng dị ứng hoặc các bệnh do thực phẩm gây ra. Một nhà bếp không có vi trùng là rất quan trọng đối với một đầu bếp và đá khô giúp làm cho nhà bếp không có vi trùng.
Về mặt bảo quản thực phẩm, đá khô giúp giữ thực phẩm tươi lâu.
Ứng dụng của đá khô trong ngành công nghiệp Ô tô
Nhiều người thường lựa chọn vệ sinh khoang máy ô tô bằng đá khô CO2. Đá khô có thể tiết kiệm thời gian vệ sinh xe hơi lên đến 70%. Hệ thống vệ sinh bằng đá khô không mài mòn của Cold Jet dễ dàng loại bỏ dầu mỡ thừa, cặn, chất trám và xỉ hàn khỏi thiết bị.
Phương pháp vệ sinh bằng đá khô CO2 mang lại sự hiệu quả và tiết kiệm thời gian hơn so với các phương pháp vệ sinh truyền thống.
Ứng dụng của đá khô trong ngành Nhựa và vật liệu tổng hợp
Phương pháp vệ sinh bằng đá khô CO2 giúp những nhà sản xuất nhựa và vật liệu tổng hợp giảm phế liệu và thời gian chết, nâng cao chất lượng sản phẩm và kéo dài tuổi thọ cho thiết bị.
Ứng dụng của đá khô đối với Cao su và lốp xe
Vệ sinh máy ép lốp xe và khuôn cao su bằng đá khô CO2 có thể giúp máy móc của bạn hoạt động trơn tru hơn.
Các vết bẩn tích tụ trên bề mặt của vật liệu khiến cho việc vệ sinh thông thường trở nên khó khăn hơn. Bên cạnh đó cũng có thể khiến máy móc hoạt động không đúng cách.
Các phương pháp vệ sinh truyền thống khác có thể tốn thời gian và không hiệu quả, làm hỏng khuôn và dẫn đến chi phí nhân công và vật liệu cao
Ứng dụng của đá khô trong đời sống hằng ngày
Đá khô có thể được sử dụng với những ứng dụng sau trong cuộc sống:
- Để bảo quản các loại thực phẩm như thịt, cá, trái cây tươi và rau củ trong thời gian dài hơn.
- Đá khô có thể được dùng để làm kem
- Đá khô có thẻ được sử dụng để làm tuyết nhân tạo cho môn trượt tuyết
- Đá khô cũng được sử dụng để tạo hiệu ứng đặc biệt trong phim
- Tại một số vũ trường, đá khô cũng được sử dụng làm chất làm mát cho máy điều hòa không khí vì đá khô thải ra khí CO2 mà không gây ô nhiễm.
- Đá khô có thể được sử dụng để xác định tuổi của thực vật
- Đá khô có thể được dùng để tiêu diệt cỏ dại
- Người ta có thể sử dụng đá khô để lấy nước ra khỏi tàu bị chìm
- Đá khô cũng được dùng để trang trí trong các dịp lễ Halloween
- Loại trừ những loại động vật gặm nhắm như chuột
- Ngăn chặn sự phát triển của tảo ở hồ bơi
- Được sử dụng làm chất làm mát cho các thiết bị điện tử như máy tính xách tay, máy tính để bàn, máy in, máy fax hoặc các thiết bị khác trong quá trình hoạt động
- Đá khô có thể được dùng để tạo hiệu ứng đặc biệt trong phim ảnh hoặc biểu diển ảo thuật

Hướng dẫn bảo quản đá khô CO2
Khi bảo quản đá khô, bạn sẽ cần phải tuân theo những nguyên tác cơ bản sau:
- Mua đá khô vào thời điểm thích hợp cũng giống như bảo quản đá khô đúng cách: Quá trình thăng hoa có thể bị chậm lại nhưng không thể dừng lại, và đó là lý do bạn nên mua đá khô vào thời điểm thích hợp.
- Bảo vệ tay của bạn bằng cách đeo găng tay cách nhiệt: Đá khô có nhiệt độ quá cao có thể làm bỏng da của bạn. Khi bảo quản đá khô, hãy chắc chắn rằng bạn đã đeo găng tay cách nhiệt để bảo vệ da. Sẽ rất tốt nếu bạn mặc áo dài tay trong khi xử lý đá khô.
- Sử dụng tủ bảo ôn: Để kéo dài thời gian bảo quản đá khô, hãy đảm bảo rằng bạn bảo quản đá trong thùng cách nhiệt tốt.
- Không sử dụng tủ đông không cửa ngăn: Không nên bảo quản đá khô trong tủ đông không cửa ngăn vì tủ đông không cửa ngăn có thể nguy hiểm ở những khu vực thông gió kém vì nó tạo ra carbon dioxide.Tránh đặt đá khô gần vật liệu dễ cháy nổ
- Đổ đầy giấy vụn vào hộp đựng: Để làm chậm quá trình thăng hoa, hãy lấp đầy hộp đựng bằng giấy nhàu nát vì nó sẽ làm giảm không gian trong hộp.
- Đảm bảo thùng chứa được đóng kín hết mức có thể: Mọi lỗ hở trong thùng sẽ cho không khí ấm vào, điều này có nghĩa là quá trình thăng hoa sẽ tăng lên và đá khô sẽ bay hơi nhanh chóng.
- Nhiệt độ bên ngoài ngăn mát càng lạnh càng tốt: Nếu nhiệt độ bên ngoài ngăn mát càng lạnh thì quá trình thăng hoa bên trong ngăn mát càng chậm và ngược lại. Do đó, nếu bên ngoài trời lạnh, hãy đặt máy làm mát bên ngoài và nếu bên ngoài trời ấm, hãy đặt máy làm mát bên trong ở một nơi ấm áp.
Tóm lại, khi bảo quản đá khô, hãy đảm bảo rằng bạn không bao giờ trữ đá khô ở những nơi không được đóng kín và phải hết sức cẩn thận.
Một vài tác hại của đá khô CO2
Đá khô cũng có thể gây ra những tác hại cho con người. Nếu đá khô được xử lý không đúng cách hoặc lạm dụng, nó sẽ đủ lạnh để gây “bỏng” hoặc tê cóng cho da.
Nó cũng có thể làm hỏng các đồ vật có nhiệt độ trên mức đóng băng, chẳng hạn như đường ống hoặc van, vì vậy hãy đảm bảo bảo vệ những đồ vật này trước khi sử dụng đá khô trên chúng.
Kết luận
Đá khô là dạng rắn của Carbon Dioxide và có nhiều ứng dụng khác nhau. Ngoài những ứng dụng kể trên, đá khô còn rất nhiều ứng dụng khác mà bạn có thể tự khám phá. Hãy nhớ luôn thận trọng khi tiếp xúc với đá khô vì chúng có thể khiến bạn bị bỏng lạnh nếu không cẩn thận.
Tài liệu tham khảo: